ارث زن (قرآن)عنوان ارث از باب‌های مهم فقهی است که مسائل و احکام ارث به تفصیل در آن آمده است. ۱ - ارث بردن زنانزنان از والدین و خویشاوندان خود ارث میبرند. «... وللنسآء نصیب مما ترک الولدان والاقربون مما قل منه اوکثر نصیبا مفروضا». برای مردان، از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان از خود بر جای می‌گذارند، سهمی است؛ و برای زنان نیز، از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان می‌گذارند، سهمی؛ خواه آن مال، کم باشد یا زیاد؛ این سهمی است تعیین شده و پرداختنی. ۲ - تفسیراين آیه در حقیقت گام ديگرى براى مبارزه با عادات و رسوم غلطى است كه زنان و کودکان را از حق مسلم خود محروم مى‌ساخت، و بنا بر اين مكمل بحثهايى است كه در آیات سابق گذشت، زيرا اعراب با رسم غلط و ظالمانه‌اى كه داشتند زنان و فرزندان خردسال را از حق ارث محروم مى‌ساختند، آيه روى اين قانون غلط خط بطلان كشيده و گفت:" مردان سهمى از اموالى كه پدر و مادر و نزديكان بجاى مى‌گذارند دارند و زنان هم سهمى خواه كم باشد يا زياد" بنا بر اين هيچ يك حق ندارد كه سهم ديگرى را غصب كند (لِلرِّجالِ نَصِيبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوالِدانِ وَ الْأَقْرَبُونَ وَ لِلنِّساءِ نَصِيبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوالِدانِ وَ الْأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ كَثُرَ). سپس در پايان آيه براى تاكيد مطلب مى‌فرمايد:" اين سهمى است تعيين شده و لازم الاداء" تا هيچ گونه تردید در اين بحث باقى نماند (نَصِيباً مَفْرُوضاً) ضمنا همانطور كه مى‌بينيم آيه فوق يك حکم عمومى براى همه موارد ذكر مى‌كند، بنا بر اين آنهايى كه فكر مى‌كنند پيامبران اگر ثروتى داشته باشند به- عنوان ارث به بستگان آنها نمى‌رسد بر خلاف آيه فوق است (البته منظور اموال شخصى پیغمبر است و گرنه اموال بیت المال كه متعلق به مسلمین است طبق قانون بيت المال در موارد خود مصرف خواهد شد). همچنين از عموم آيه فوق و آيات ديگرى كه بعدا در باره ارث مى‌خوانيم روشن مى‌شود كه قائل شدن به تعصيب يعنى" اختصاص دادن قسمتى از مال به- مردانى كه از طرف پدر به میت ارتباط دارند در پاره‌اى از موارد- همانطور كه دانشمندان اهل تسنن قائل هستند" نيز بر خلاف تعليمات قرآن است زيرا لازمه آن محروم ساختن زنان از ارث در بعضى از موارد مى‌شود و اين يك نوع تبعيض جاهلى است كه اسلام با آيه فوق و مانند آن، آن را نفى كرده است. ۳ - پانویس
۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲، ص۵۷۸، برگرفته از مقاله «ارث زن». |